Reuters haber ajansının, Suriye devlet medyasına dayanarak aktardığına nazaran, Aralık ayından bu yana süren “İdlib Şafağı” operasyonu kapsamında, Suriye ordu kuvvetleri Serakib kentine girdi.
Suriye devlet televizyonu haberi, “Suriye Arap Ordusu birlikleri Serakib'e girdi. Teknik birlikler mayın ve patlayıcıları etkisiz hale getirmek için taramalara devam ediyor” halinde aktardı.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, muhaliflerin, Türk askeri mevzilerinden yapılan topçu atışı ile desteklenen karşı saldırısı nedeniyle Suriye ordusunun ilerleyişinin durduğunu argüman etmişti.
Moskova'dan Perşembe günü yapılan açıklamada, Türkiye'nin sorumluluk bölgelerinden, Suriye ordusunu ve Rus askeri altyapısını amaç alan akınlar yapıldığı kaydedildi.
Suriye ordusu geçen haftadan bu yana Serakib'e gerçek ilerliyordu.
Serakib, Şam için kritik değerdeki iki yolun, M4 ve M5 yollarının kesiştiği noktada yer alıyor.
M4, Halep'i Lazkiye'ye, M5 de yeniden Halep'i Başşehir Şam'a bağlayan ana yol.
Türkiye, Şam'ın ilerleyişini durdurmak ve bulunduğu alanı kaybetmemek için Serakib'deki müşahede noktasını güçlendirmiş, tıpkı vakitte ilçenin etrafında üç tane daha askeri denetim noktası oluşturmuştu.
Bu destek sırasında Şam'ın saldırısı sonucu yedisi asker 8 Türk vatandaşı hayatını kaybetti.
Türkiye de askeri müşahede noktalarından Suriye ordusuna top atışlarıyla karşılık verdi lakin Suriye ordusu ilerleyişini sürdürdü.
BBC Türkçe’nin haberine nazaran; Serakib'de şu an Türk ordusuna ilişkin dört nokta bulunuyor. İlçenin yaklaşık 15 kilometre batısında İdlib kent merkezi var.
Rusya ve Türkiye, Eylül 2018'de imzaladıkları Soçi Mutabakatı'yla, bu iki yolu ve Serakib'i de kapsayacak biçimde bir çatışmasızlık bölgesi üzerinde anlaşmıştı. Mutabakatla Suriye ordusu ve İdlib'deki muhalifler ortasındaki çatışmasızlık bölgesi silahtan arındırılacak ve tampon bölge misyonu görecekti.
Ancak Suriye ordusu evvel Mayıs ayında, akabinde Ekim ayında İdlib'e operasyon düzenledi. Bu operasyonlarda asıl maksat M4 ve M5 karayollarının denetimini yine eline almaktı. Bu operasyonlar sırasında Türkiye'ye ilişkin iki müşahede noktası kuşatıldı.
Suriye ordusunun Rus savaş uçaklarının dayanağıyla İdlib merkezine gerçek ilerlemesi sonrası, Türk ordusu, Rus ve Suriye askerlerinin de bulunduğu, YPG denetimindeki Tel Rıfat'ı kısıtlı da olsa top ateşiyle maksat alıyor.
ANKARA'DAN BİRBİRİYLE ÇELİŞEN AÇIKLAMALAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çarşamba günü TBMM'de düzenlediği AKP küme toplantısında Şam'a reaksiyon gösterirken, Şam'ın ardında da Rusya'nın olduğunu söyledi. Rusya'yı Soçi mutabakatına uymamakla suçladı:
“Şayet taraflardan biri uymayacaksa ve bunun bir müeyyidesi olmayacaksa bu mutabakatlar niye yapılıyor? Biz Suriye'de rejimin, Rusya olmadan havada, İran olmadan karada tek bir çakıl taşını dahi yerinden oynatacak gücünün bulunmadığını bilmiyor muyuz? Birebir formda Fırat'ın doğusunda bölücü terör örgütünün Amerika'nın takviyesi ve Rusya'nın müsamahası olmadan varlık gösteremeyeceğini bilmiyor muyuz?”
Erdoğan, Ekim ayında Rus başkan Vladimir Putin'le yaptığı 6 buçuk saatlik görüşmenin sonunda durdurulan ve Barış Pınarı Harekatı sonrasında da Rusya'nın verdiği kelamları tutmadığını söyledi:
“Aynı halde Fırat'ın doğusunda bölücü terör örgütünün Amerika'nın takviyesi ve Rusya'nın müsamahası olmadan varlık gösteremeyeceğini bilmiyor muyuz? Türkiye'ye karşı aslan kesilen rejimin, Fırat'ın doğusundaki bölücü terör örgütüne karşı en küçük bir kazanım elde edememesinin gerisindeki sebeplerini görmüyor muyuz? Rejim denilen kuklanın küçük bir hizip dışında kendi ülkesinde rastgele bir karşılığı yokken, yapay teneffüsle yaşatıldığının farkında olmadığımız mı düşünülüyor?”
Ancak Perşembe günü mevzuyla ilgili soruları yanıtlayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Neden Rusya'yla çatışalım? Askerimize saldıran rejimdir” dedi:
“Biz Türkiye olarak Rusya'yla neden çatışalım? Bizim askerimize saldıran kimdir? Rejimdir. Müşahede noktalarımız taciz eden kim? Rejim. Sabrımızın bir sonu vardı. 8 şehidimiz olduktan sonra karşılığını verdik. Lakin rejim saldırganlığına devam ederse biz burada durmayız. Bu problemlerimizi çözersek yeniden Rus muhataplarımızla birlikte çözeriz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan da 3 Şubat Pazartesi gecesi Ukrayna ziyareti dönüşü uçaktaki gazetecilerin İdlib'le ilgili sorularını yanıtlarken, Rusya'yla ilgili temkinli açıklamalar yapmıştı:
“Nükleer güç sıkıntımız var, sayılar orada çok önemli. Türk Akım projesi var. Doğalgazımızı çok önemli bir oranda Rusya'dan alıyoruz. S-400 konusu var. 20 ile 25 milyar dolar ortasında bir ticaret hacmi var. Bunları görmezlikten gelemeyiz. Onun için de natürel her şeyi oturacağız konuşacağız. Zira öfke ile kalkan ziyanla oturur.”
Bu açıklamadan bir gün sonra Erdoğan ve Putin telefon görüşmesi yaparak İdlib konusunu görüşmüştü.
'MART'TA ASTANA SÜRECİ TOPLANTISI YAPILABİLİR'
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Perşembe günü Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplantısının akabinde yaptığı açıklamada, Mart ayı içinde bir Astana süreci toplantısı yapılabileceğini söyledi.
Kalın, İdbil'de yaşanan gelişmelere ait, “Soçi ve Astana mutabakatları çerçevesinde çatışmasızlık bölgesi olarak belirlenen bölgeler, bizim temel aldığımız hudutlardır. Değişmesi kelam konusu değil. Yeni bir mülteci akımına mahal vermemek, sivillerin yerlerinde kalmalarını sağlamak için çalışmalarımız, AFAD, Kızılay ve öteki sivil toplum kuruşlarımız tarafından devam edecek” dedi.
Kalın, “Belki Mart ayı içerisinde bir Astana süreci toplantısı yapılabilir. Bunun çalışması sürüyor” diye konuştu.