Prof. Dr. Celal Şengör’ün Azerbaycan’da bir küme öğrenciyle sohbet ettiği sırada söylediği kelamlar, olay yaratmıştı.
Öğrencilerin kendisine “Sizce Türkler çağdaş çağda neden bilgisiz bırakıldı” sorusuna Şengör, ”Hayır, Türkler bilgisiz bırakılmadı, Türkler bilgisiz kaldılar, kendi kendilerini bilgisiz ettiler. En bilgisiz Türkler Müslüman olan Türklerdir” şeklinde bir cevap vermişti.
CELAL ŞENGÖR’E SAHİP ÇIKTI
Celal Şengör Müslümanlık ile ilgili kelamlarından ötürü toplumsal medyada maksada oturtulurken, Hürriyet gazetesi yazarı Prof. Dr. İlber Ortaylı, bugünkü köşesinde Şengör’e sahip çıktı.
Ortaylı, “Adamı buradan kovalamayı düşünüyorsanız çok ayıp edersiniz. Söylediklerini yeterli dinleyin, kıyamet koparmanın hiçbir manası yok. Bu memlekette benim de tasvip etmediğim birtakım görüşler var. Türkiye aleyhinde söylenen haksız laflar, üstelik bunlara katılanlar var, kıyameti koparmıyorum, dinlemeyi tercih ediyorum” dedi.
Ortaylı, Şengör için, “Türk bilim tarihini, Türkiye kütüphanelerinde, yazma eserler ortasında onun kadar takip eden bir Türk doğabilimcisi tanımıyorum” ifadelerini kullandı.
İlber Ortaylı’nın yazısı şu formda:
“Geçtiğimiz hafta internette önü ardı kesilmiş bir görüntü yayınlandı. Celal Şengör’ün Azerbaycan’daki bir sohbetinin kısa bir kesiti alınmış. Celal’in konuşmalarını daha evvelden hazırladığını sanmıyorum. Daha çok doğaçlama konuşur. Bu türlü konuşmalarda her vakit yanlış tabir kullanılabilir yahut tabir etmek istediğini abartabilirsin. Konuşmanın yazgısı biraz da dinleyenin niyetine bağlıdır. Çoklukla Türk basınında telefonla verilen demeçler eksik yazılır ve kıyamet kopar. O yüzden telefonla demeç verilmiyor. Konuşmanın dinlenen kısmıyla dinlenmeyen kısmına bakalım.
DAHA ACI BİR TECRÜBE
Bütün genellemeler üzere bu konuşmadaki genellemede de açıklar ve yanılgılar olabilir. Mesela, Osmanlı İmparatorluğu Fatih Sultan Mehmed’den sonra Rönesans’ı yakalayamadı değil. Bence bir duraklamadan sonra daha acı bir deneyim yaşadı, geç yakaladı. Bu gecikme bütün Tanzimat Devri’nin teşebbüsleri üzere Cumhuriyet’te de hissedildi. En acısı da Kemalist periyodun gerisinden gelen devranın tam manasıyla vurdumduymaz, sıkıntıları hasır altı edici, tembellik ve adam kayırmaya ön planda yer veren bir dönem olmasıdır. Bu sürece yalnızca CHP dönemi değil, 10 yıllık DP bölümü de ziyadesiyle dahildir.
EĞİTİM DÜZEYİ DÜŞTÜ
Bazı teşebbüsler için düzgün niyet yetmez. Fil de zücaciye dükkânına içerideki kimi şeyleri beğenerek, gözüne kimi şeyler beğenilen görünerek paldır küldür girerse bu türlü olur. Atatürk devri siyasetlerinin gerisi gelmedi, eğitimin düzeyi düştü. Öğretmen yetiştirme işini baltalayan parti yalnızca DP değil tıpkı vakitte CHP’dir.
Celal Şengör’ün konuşmasında Amerikan tipi eğitimin Türk insanını yükseltemeyeceğinin açık sözünü gördüm, doğrudur. Liberal eğitim kelamı ve mali bütçe yüzünden varlıklı eğitim kurumları kâfi değil. Amerika el’an Avrupa kültürünü ve niyetini aşabilmiş bir toplum değil. Şayet içinde bir kıpırdama varsa Avrupa’yı celbettiği ölçüde oluyor. Münasebetiyle herkese Avrupa’ya da bakın demek istiyor.
BÖYLELERİ ŞENGÖR’E KIZAR
Din ve ilim ortasında türlü ilişkiler kuranlar dünyanın her yerinde var. Bu ilişkiyi müspet yahut negatif yorumlayanlar var. “İslamiyet’e geç girdik, gelişmeyi kaçırdık” diyor. Tahkik edilecek bir bahis. Tarihimizde Buyruk Timur ve Fatih evreleri var ancak sonra bir sakinlik. 18. ve 19. asırda tekrar dirilme var. Bu dirilmede, teknik ve bilime ilgide ordunun hissesi yüksek zira ülkeyi savunma sıkıntısı var. Ordu, Türk tarihinin itici ögesi. Sağdaki ve soldaki antimilitaristleri anlamak mümkün değil. Celal Şengör’e böyleleri de çok kızar.
JEOLOJİNİN NOBEL’İNİ ALDI
Celal Şengör, Fuat Köprülü’den sonra Rusya Bilimler Akademisi’ne seçilen birinci Türk’tür. Bu jeoloji kısmındadır. Avusturya Bilim Akademisi için de tıpkı şey geçerlidir. Esasen jeoloji kısmında Avrupa’da büyük ödül aldı (bu ödül jeoloji kolunun Nobel’i demektir). Amerika Bilimler Akademisi, Avrupa Bilimler Akademisi ve Sırbistan Bilimler Akademisi üyesidir. Fransızcayı College de France’da ders verecek kadar düzgün bilir. Rusça da bilir. Dünya onu tanır, hiçbir vakit da Teknik Üniversite’yi bırakıp gitmeyi düşünmez.
DİNLEMEYİ TERCİH EDİYORUM
Celal Şengör’ün aslında fazilet olan iki kusuru var, birisi ülkesini vazgeçemeyecek kadar çok sevmesi. İkincisi Teknik Üniversite’ye gençliğinden beri gönlünü kaptırması. Bu sevdası olmasa kendisini avlamaya çalışan çok yabancı üniversite var. Hem de şu sıralar âdet olduğu üzere “Ben siyaseten tehlikedeyim” diye yurtdışında iş arayanların girmeye çalıştığı üniversiteler değil. Adamı buradan kovalamayı düşünüyorsanız çok ayıp edersiniz. Söylediklerini yeterli dinleyin, kıyamet koparmanın hiçbir manası yok. Bu memlekette benim de tasvip etmediğim birtakım görüşler var. Türkiye aleyhinde söylenen haksız laflar, üstelik bunlara katılanlar var, kıyameti koparmıyorum, dinlemeyi tercih ediyorum.
ONUN GİBİSİNİ TANIMIYORUM
Celal Şengör mesleğinde derin analizleri olan bir alım. Gerçi alımlar her şeyi biliyor demek değil. Her genellemede bir açık olabilir. Bunun karşılığı kahvehane çığlığı olmamalı. Her şeye karşın Türk bilim tarihini, Türkiye kütüphanelerinde, yazma eserler ortasında onun kadar takip eden bir Türk doğabilimcisi tanımıyorum. Fuat Sezgin üzere birebir formda vaktinde dışarı kovalanan bir hocayla en çok o mesai halindeydi. Kâzım Çeçen Hoca’yla en çok teşrikimesai eden profesörlerden biri. Fuat Köprülü ve Halil İnalcık Hoca’ya kasideler döşenecek kadar hayran. Hangi hak ve salahiyetle istemediğimizin sesini kısmak niyetindeyiz, anlayamıyorum. Ya dinlemezsiniz ya da yanıt verirsiniz.”