Ali Babacan, Fatih Altaylı’nın hazırlayıp sunduğu Teke Tek programında soruları yanıtlıyor.
Babacan’ın konuşmasında Anayasa değişikliği ile ilgili “2007 Anayasa oylaması harika koşullarda yapıldı. Anayasa değişikliği rahat tartışılamadı. Parti içinde ve Meclis’te de rahat tartışılamadı. O periyotta benden kampanyaya katılmam istedi, ben ‘bunu savunamam’ dedim” ifadelerini kullanması dikkat çekti.
Babacan’ın açıklamalarından satırbaşları:
FATİH ALTAYLI: Uzun vakittir son derece sessizdi. Herkes ‘sessiz ve derinden mi gidiyor?’ diyordu. Ali Babacan AK Parti’den istifasının akabinde bir daha kendisinden direkt haber alabilen olmadı. Etrafından bilgi modülleri sızdı. Biz de ‘Ali Beyefendi konuşmadan siyaset olmaz’ dedik. O da ‘Günü geldiğinde’ dedi. Partisinin kuruluşu nasıl olacak? Neler oldu? Onu konuşacağız. AK Parti’den istifa ettiniz. AK Parti’yle özdeşleşmiş isimlerden biriydiniz. Epeyce da başarılı bakanlık periyodu geçirdiniz. Kısa bir vakit parlamento dışında kaldınız. Bir müddet sonra AK Parti’den ayrıldınız? Neden ayrıldınız?
ALİ BABACAN: Aslında bir süreç. Ansızın verilmiş bir karar değil. 2001 ekonomik krizinden sonra yeni bir siyasi hareketin gerekliliğine karar vermiştik, AK Parti’yi kurduk. Kuruluşta değerli prensipler, bedeller vardı. Evvel insan diyorduk. İnsan haklarına ehemmiyet veriyorduk. Türkiye’de demokrasinin âlâ işlemediğinden şikayet ediyorduk. Bu pahaları yine canlandırmak için yeni bir siyaset olarak AK Parti çıktı. Daha sonra farklar oluşmaya başladı. 2011-2012’de başlayan, 2013 yılında başlangıç kıymetleri ve prensipler ortasında farklılıklar oluştu. Hukukun üstünlüğü, insan hakları ve demokrasi diyorsak bunlar üniversal prensipler. Bunların vakit içerisinde örselenmesi hepimizi rahatsız ettik. Baktık ki düzelme olmuyor.
ALTAYLI: Parti içinde kalıp, gayret etseydiniz…
BABACAN: 2019’a kadar önemli uğraşımız oldu. Yola çıkarken unsurlar evvel şeffaflık, hesap verebilirlik, yerinden idare anlayışı. Kurumların güçlü, prestijli olması. Kural bazlı idare.
“SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZ BENİM AYRILMAMI İSTEMEDİ”
BABACAN: Yalnızca kıymetlerde değil unsurlarda de sapma meydana geldi. Türkiye’de her alanda meseleler büyüdü. Neredeyse ülkenin karanlık tünele girdiğini gördük. Üzerimizde önemli sorumluluk hissettik.
ALTAYLI: Çoğul konuşuyorsunuz
BABACAN: Arkadaşlarımızın bir kısmı erken vakitte sistem dışına çıktılar.
ALTAYLI: Partiden dışlandığınızı hissettiniz mi? Bütün buna karşın parti bağrına basıyor muydu sizi?
BABACAN: Sayın Cumhurbaşkanımız benim ayrılmamı istemedi. Bir toplumsal ve ahlaki sorumluluk olarak bunu hissettik. Türkiye’nin başarılı devirlerinde bir ölçü katkısı olarak beşerler olarak içinde bulunduğumuz durum bizi üzdü. Bu sorunları çözmek için yeni bir savla ortaya çıkmak.
“O DEVİR GÜNAHLARIYLA SEVAPLARIYLA BİZE AİTTİR”
BABACAN: Bir mühlet mevcut nizama ziyan veririz dehşetiyle hareket ettik. Bunun vebalinden korktuk. Vicdani terazi o denli bir değişti ki, hiçbir şey yapmazsak bunu vebali ağır bastı. Bize derlerdi ki, ‘bütün sorunları görüyordunuz, niçin bir şey yapmadınız, geri durdunuz’. Bu büyük bir vebaldi açıkçası.
ALTAYLI: Size yöneltilen en büyük suçlamalardan biri, ‘AK Parti treni bu tarafta giderken o da içindeydi. En tesirli ve işin içinde olan bakanlardan bir tanesiydi’. Hiç mi sorumluluğunuz yok.
BABACAN: Sorumlu olduğumuz devirdeki sorumluluktan kaçamayız. Günahıyla sevabıyla bizim içimizde olduğu devir. Türkiye’de parti disiplini ile parti içi demokrasi ortasında önemli ikilem kelam konusu. Parti içi demokrasi, öz tenkit düzenekleri çalıştırılmayabiliyor. Siyasi Partiler Maddesi’nde kesinlikle parti içi özeleştiri, demokrasiyi işletecek birtakım düzenekleri, süreçleri mecbur hale getirmek. Bu kültürün değişmesi lazım.
ALTAYLI: AK Parti’nin kuruluş yıllarında çok kuvvetli istişare sistemi vardı. Her şey konuşuluyordu. Başlangıçta bu türlü bir devir yaşandı.
BABACAN: Birinci parti kümesi tam bir istişare kuruluşuydu. Her şey rahatça konuşulabilirdi. O devirde çok kritik hususlarda istişare ile sıhhatli kararlar alındı.
“ANAYASA KAMPANYASINA ‘BEN BUNU SAVUNAMAM’ DEDİM”
ALTAYLI: Cumhurbaşkanlığı referandumu sırasında bir anda geri çekildiniz. Mitinglerde sizi pek göremedik. Orada şöyle izlenim edindik, güya yeni sisteme inanmıyor üzere. O günden beri buharlaştınız. Ortalıkta Ali Babacan yok. Ta ki geçen sene siyasi hareket var üzere hissedilmeye başlandı. Yeniden de istifa etmediniz. O ortada ne yaptınız?
BABACAN: 2007 Anayasa oylaması harikulâde kurallarda yapıldı. Anayasa değişikliği rahat tartışılamadı. Parti içinde ve Meclis’te de rahat tartışılamadı. O devirde benden kampanyaya katılmam istedi, ben ‘bunu savunamam’ dedim. O periyotta ben AK Parti milletvekiliydim. Daha sonra Başkanlık sistemiyle birinci seçimlere gidildi. Başkanlık sistemiyle nasıl yürütülecek Türkiye? Bu sistem sahiden yönetilecek bir sistem mi, yoksa sorunlar üretecek mi? Sistem baktık ki ekonomik krizlerle anılmaya başlandı. O günkü kampanyaların en kıymetli söylemi ‘yeni sistem gelecek koalisyon kalkacak’ deniyordu. Artık ittifaklar konuşuluyor. Bakanlıktan ayrıldım, milletvekilliği periyodunda yurtdışında pekçok toplantılara katıldım. 30 kadar ülkeye gittim. Tek koşulum basına kapalı olmak kuralıydı. Şu anda tahlil yoluna giren bir bahis çabucak hemen yok üzere. Yine gelecek vizyonu, her alanda düşünülmüş stratejiler, gelecek planlaması artık elzem.
“SON DÖRT YILDA İNSANLARI DİNLEME FIRSATIM OLDU”
ALTAYLI: Bu ekonomik programlara inanmıyor musunuz?
BABACAN: Doğrusu karşılığı yok. Bunun ardındaki teknik, perspektif ve inanç maalesef yok. Türkiye’ye öngörülebilirlik getirmekten uzak.
ALTAYLI: Toplantılar yaptınız. Ali Babacan olarak Türk ve dünya iktisadı mahiyetinde miydi?
BABACAN: Tabi tabi. Çin’e gittim, Ortadoğu’da Duha’da olsun, Ortadoğu jeopolitiğini anlattım. Avrupa’nın NATO’nun geleceği başlıklı hususlarda görüşlerimi anlattım. Global finans sistemiyle ilgili G-20’ye rapor hazırladık. Global finans sistemiyle ilgili en çok deneyimli isimlerden oluşan bir gruptu. Bir sonraki ekonomik krizi önlemek için bugünden neler yapılır, görüşlerimizi, tekliflerimizi hazırladık. Global perspektiften dünya bir daha krize girmesin, daha düzgün kalkınsın diye kanılarımızı G-20’ye sunduk. Görüşlerimizden birtakım teklifler başkanlar kararı olarak geçti. 13 yıl boyunca günde 2-3 saat uykuyla çok ağır devir geçirmiştik. Son 4 yıl insanları dinlemek için çok çok düzgün fırsat oldu. Hem global hem de Türkiye’de mahallî manasında.
“ABDULLAH BEYEFENDİ TÜRKİYE İSMİNE YANLIŞSIZ ŞEYLERİ ONAYLADI”
ALTAYLI: Abdullah Gül Türkiye’de 2002 yılında Başbakanlık koltuğuna oturdu. Sonra Tayyip Beyefendi, yine seçilme hakkını elde edince ayrıldı. Uzun mühlet Dışişleri Bakanı yaptı. Akabinde Tayyip Bey’in ‘kardeşim Abdullah Gül’ demesiyle Cumhurbaşkanı adayı oldu. 367 sorununa takıldı. Akabinde ‘Ben tekrar adayım’ dedi Cumhurbaşkanı oldu. AK Parti’nin bütün kararlarını onaylayan kişiydi. Hem tenkit hem dayanak aldı. Daha sonra da muhalif noktada görülmeye başladı. Gül’ün bu parti içinde sizin yanınızdaki yeri nedir? Abdullah Beyefendi garanticidir derler. Ben buna pek katılmam. Saadet Partisi’nde Erbakan’a karşıydı. Bu defa Abdullah Beyefendi daima ikircikli hal içerisinde. Herkes diyor ki, Ali Babacan’ın gerisinde Abdullah Gül var. Kendisi çıkamadığı için Ali Babacan’ı çıkardı. Abdullah Gül bu partinin neresinde?
BABACAN: Abdullah Beyefendi Cumhurbaşkanlığı’nda Meclis’ten gelenleri büyük ölçüde onaylamıştır. Lakin pekçoğunu onaylamadan evvel uyarmıştır. Önleyici halde kanunların muhakkak çerçevede gelmesini sağlamıştır. Bunu düzeltmekte karar var. Türkiye ismine hakikat şeylerin yapılmasına uygun davrandı.
Ayrıntılar geliyor…