İran ve Amerika ortasında tansiyonun şu an için düşmesinin akabinde ABD Kongresi’nin iki kanadı Trump idaresi tarafından bilgilendirildi. Cumhuriyetçiler Trump’ın ardında dururken, Demokrat kimi Kongre üyeleri Trump’ın İran siyasetinin başarısız olduğunu savunuyor.
İranlı önderlerin verdiği iletiler ve sonrasında ABD Lideri Donald Trump’ın tansiyonu düşürecek tondaki konuşmasının akabinde tarafların tansiyonu şu kademede tırmandırmamaktan yana tutum aldı. Fakat ABD Kongresi’nin İran’la yaşanan tansiyon konusundaki mesaisi devam ediyor.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD Genelkurmay Lideri Orgeneral Mark Milley ve CIA Lideri Gina Haspel evvel Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nin tamamını basına kapalı oturumda bilgilendirdi. Trump idaresinden birebir grubun bir sonraki durağı da Senato’ydu.
Demokrat Kongre üyeleri, Kasım Süleymani’nin öldürüldüğü operasyon öncesinde ABD’ye yönelik akın tehdidi olduğuna ait istihbaratın Trump idaresi yetkililerinin savunduğu kadar büyük ve acil olduğu konusunu sorguladı. Demokrat Kongre üyeleri, bilgilendirme çerçevesinde yetkililerin paylaştıkları istihbari bilgileri gereğince ikna edici bulmadıklarını belirtti. Kongre üyeleri brifingin akabinde yaptıkları değerlendirmede Trump idaresinden 4 yetkilinin verdikleri cevapları da tatminkar bulmadıklarını söyledi.
Temsilciler Meclisi Dışişleri Kurulu Lideri Eliot Mahzur Kasım Süleymani’nin öldürüldüğü operasyon kararının alınmasında tesirli olduğu belirtilen istihbarat konusunda soru işaretlerini gündeme getirdi. Pürüz, “ABD’ye yönelik açık ve yakın bir tehdidin olduğu bize söylendi. Bundan pek emin değilim. Bakın, öldürdüğümüz kişi elbette canımız ciğerimiz değil. Ben onun ya da İran rejiminin hayranı değilim” dedi.
Amerika’nın Sesi’nde yer alan habere nazaran; Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi de Kongre’nin Lider Donald Trump’ın İran konusunda atabileceği askeri adımları sınırlamak maksadıyla “Savaş Yetkisi Yasası” tasarısını bu hafta oylayacaklarını belirtti. Pelosi kelam konusu tasarının Çarşamba günü evvel alt kurulda Perşembe günü de Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’unda oylanacağını söyledi.
CUMHURİYETÇİ SENATÖRLER TRUMP’IN ARKASINDA
Trump’ın İran’a yeni yaptırımların getirileceğini açıkladığı lakin askeri olarak krizi tırmandırmama hatta “ortak öncelikler” konusunda iki ülkenin birlikte çalışması gerektiği bildirisini verdiği konuşmasının akabinde Cumhuriyetçi senatörler Trump’ın ardında durdu. Senatörler Lider Trump’ın İran’la savaşın eşiğinden dönme kararından mutlu. İran’la tansiyonun düştüğü bu sürecin devam edip etmeyeceğinin sonraki günlerde görüleceği görüşünü lisana getiriyor.
İran’dan misilleme akının gelmesinin akabinde Donald Trump’la telefonda görüştüğünü belirten Senato Silahlı Hizmetler Kurulu Lideri Senatör James Inhofe, Trump şimdi beklenen konuşmasını yapmadan evvel açıklama yaparak “Gelinen noktayı yalnızca tansiyonun azaltılması için değil müzakerelere başlanması içinde bir fırsat olarak gördüğü izlenimini edindim” demişti.
“İRAN DA TRUMP DA MÜZAKERE İLETİSİ VERDİ”
Cumhuriyetçi Senatör daha sonra yaptığı değerlendirmede İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in açıklamalarına atıfta bulunarak “İranlılar’ın da işbirliğiyle Lider tansiyonu azalttı. Bence Başkan’ın kelamları gereğince açıktı. Müzakerelere başlayacağız. Her ikisi de müzakere etmek istediklerinin iletisini veriyor. Kapı açık” tabirlerini kullandı.
Senato Dış Münasebetler Komitesi Lideri Jim Risch de Trump’ın tansiyonu düşürdüğü ve tekrar diplomatik bir rotaya girildiği görüşünü lisana getirdi. Risch, “İran rejimini sadece Başkan’a kulak vermeye değil bundan sonra ilerlenecek yolun belirlenmesi için yaptığı açıklamayı dikkatli bir biçimde incelemeye teşvik ediyorum” dedi.
“ÖNEMLİ OLAN YALNIZCA MİSİLLEME OLSUN DİYE KARŞILIK VERMEK DEĞİL”
Dış siyaset ve ulusal güvenlik hususlarında sıklıkla görüşlerini lisana getiren ve Trump’ın Senato’daki müttefiklerinden olan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Trump’ın açıklaması öncesinde “misilleme olsun diye misilleme yapmak şu basamakta gerekli değil. Şu an yapılması gereken İran konusunda stratejik gayelerimizi kolay ve sağlam bir biçimde ortaya koymak” bildirisini paylaşmıştı.
Graham, İran’ın balistik füze programının durdurulması ve nükleer silah edinmesinin engellenmesi, terör örgütlerine dayanak vermesinin önlenmesini ABD’nin stratejik amaçları ortasında saymıştı.
Cumhuriyetçi Senatör, Trump’ın yapmış olduğu konuşmayla, İran’la tansiyonu barışçıl bir formda sona erdirmek üzere bir fırsat yarattığını belirtti, Başkan’ın ortaya koyduğu teklifin her iki tarafın kazanacağı bir teklif olduğunu söyledi.
Senato’da Cumhuriyetçiler’in önderi Senatör Mitch McConnell da Trump’ı İran’dan gelen misillemenin çabucak akabinde bir reaksiyon göstermediği için övdü, “Bana kalırsa Lider çatışmadan ve gereksiz can kaybından kaçınmak istiyor. Lakin ABD vatandaşlarının hayatını ve çıkarları müdafaaya da hazır. Umarım İran’ın başkanları bundan sonrasında diğer hücum düzenleme konusundaki bu toplu irademizi sorgulayarak bir yanlışa düşmez” tabirlerini kullandı. McConnell, Amerika’nın itidal gösterme ve gerekirse Amerika’nın seçeceği yer ve vakitte karşılık verme gücünün bulunduğuna dikkat çekti.
“GERİLİMİ TIRMANDIRMA STRATEJİSİ İRAN’I CAYDIRMADI”
Demokrat Senatörlerse Lider Trump’ın İran’la yaşanan bu krizi yönetme biçimini eleştirdi.
Senatör Chris Van Hollen “Trump’ın İran’la nükleer muahedeyi çöpe atma kararı ve düşünmeden attığı adımlar yüzünden hala savaşın eşiğindeyiz. Trump İran’ın Irak’taki nüfuzumuzun altını oyma emeline ulaşmasına yardımcı oluyor. Kimse daha inançta değil. Hasarın onarılması konusunda bir plan ya da strateji de yok” yorumunda bulundu.
“NEO-CON CUMHURİYETÇİLER’İN ANINDA ÇARK ETMESİNE BAYILIYORUM”
Demokrat Senatör Chris Murphy de “Nereden bakarsanız bakın, bu büyük bir ulusal güvenlik beceriksizliği. Karşımıza aldığımız Irak askerlerimizi çıkaracak. İran nükleer silah programına tekrar başlıyor. IŞİD’e karşı operasyonlar durdu. Ne için? İran’ın bize saldırmamasını sağlamak için” değerlendirmesinde bulundu.
Murphy, “Trump siyasetinin başarısız olduğunu anlamalı. Tansiyonu tırmandırma stratejisi İran’ı caydırmadı, bilakis nükleer silah programına yine başladı. Trump ülkenin güvenliğini kendi gururunun önüne koymalı ve gittiği tarafı değiştirmeli” dedi.
Demokrat Senatör “Dün gece İran’ın saldırısını büyük bir karşılık verilmesi gereken savaş sebebi olarak niteleyen bütün Neo-con Cumhuriyetçiler’in Trump’ın çatışmayı tırmandırmayacağını söylemesinin akabinde hal değiştirmesine bayılıyorum. Haksızlardı ancak bu bize Cumhuriyetçi Parti’nin yalnızca tek bir bireyden ibaret olduğunu bir sefer daha göstermiş oldu” yorumunu yaptı.
Senatör Chris Murphy, Trump idaresinden 4 üst seviye yetkilinin Senato'yu bilgilendirdiği toplantının akabinde “Brifingden biraz evvel çıktım. Kongre onayı olmadan bir hücum düzenlenmesini gerektirecek net ve yakın bir tehdit olduğuna ait bir delil duymadım. Bunun üzere önemli sonuçları olabilecek bir durumda bu kabul edilemez. Kongre harekete geçmeli” dedi.