İngiltere’de 2015’ten bu yana üçüncü genel seçim bugün yapılıyor. Saat 10.00’da başlayan oy verme süreci gece yarısına kadar sürecek. İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma (Brexit) sürecine yönelik tartışmalar ülkede tartışılmaya devam ediliyor. İktidardaki Muhafazakar Parti ve ana muhalefetteki Emekçi Partisi’nin ortasındaki çekişme de seçim sonucunun İngiltere dışında, dünyada da merakla beklenilmesine neden oldu.
Bir öteki merak edilen bahis ise İngiltere’de seçimlerin neden Perşembe günü yapıldığı ve Kraliçe’nin oy kullanıp kullanmadığı yönünde…
İngiltere’de, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası için 1802’den beri seçimler yapılıyor.
SEÇİMLER NEDEN PERŞEMBE GÜNÜ YAPILIYOR
BBC Türkçe’den Onur Erem’in haberine nazaran, İngiltere’de seçimlerin hangi gün yapılacağını belirleyen yasal bir düzenleme yok. Lakin ülkede seçimler 1931’den beri aralıksız olarak Perşembe günleri yapılıyor.
Bunun nedeniyle ilgili bir teoriye nazaran, o devir insanlara maaşları Cuma günleri ödendiği için seçimi Perşembe günü yapmak seçmenlerin sarhoş olma ihtimalini azaltıyordu.
Kimi rivayetlere nazaran ise köylerde pazarların Perşembe günü kurulması ve Pazar günü kilise ayinlerinin bölünmemesi de bu kararda tesirli olan gerekçelerdi.
İngiltere’de sırf kamu binalarında değil, oy kullanmaya uygun başka yerlerde de sandık kurulabiliyor.
Bunların içinde tiyatrolar, publar, spor kulüpleri, kiliseler ve mescitler üzere dini binalar, müzeler ve hatta arabalar yer alıyor.
Otomobiller seçimlerde doğal afet durumlarında ve bir kişinin hastalığı yahut engelliliği nedeniyle sandığa erişmesinin mümkün olmaması durumunda kullanılıyor.
2015 yılında iki kuaför salonunda da sandık kurulmuştu.
KRALİÇE OY KULLANMIYOR
1952’de tahta çıkan Kraliçe İkinci Elizabeth bugüne dek hiçbir seçimde oy kullanmadı. Ancak bu oy kullanamayacağı manasına gelmiyor.
Yasalara nazaran Kraliçe’nin oy kullanmasının önünde rastgele bir mahzur yok. Bu türlü bir mahzur, herkese seçme ve seçilme hakkı veren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne alışılmamış olurdu.
Kraliçe’nin oy kullanmamasının nedeni ise “siyasetin üstünde ve tarafsız” olmayı tercih etmesi.
Tarihçi Sarah Gristwood’a nazaran, Birinci Dünya Savaşı’nın akabinde Kraliçe İkinci Elizabeth’in mensubu olduğu Windsor Hanedanı bu anlayışı benimsedi ve tıpkı gelenek hala sürüyor.
İngiltere Parlamentosu’na nazaran de, Kraliçe’nin oy kullanması teamüllere alışılmamış.
Kraliçe yasal olarak oy kullanma hakkını sahip olsa da, bunun gerçekleşme ihtimali çok fakat çok düşük.