Suudi Arabistan’ın sahibi olduğu Aramco, başşehir Riyad’da gerçekleşen birinci halka arzında 25,6 milyar dolarlık pay sattı.
Bu, Çinli Alibaba’nın 2014’te New York’ta sattığı 25 milyar dolarlık payın rekorunu kırdı.
Yerel ve bölgesel yatırımcıların ilgi gösterdiği Aramco yüzde 1,5 oranındaki payını satışa çıkardı.
Bu fiyatlama ile şirket 1,7 trilyon dolarla dünyanın halka açık en büyük şirketi oldu.
Suudi Arabistan’ın maksadı şirketin 2 trilyon dolarlık kıymete ulaşmasıydı.
BBC Türkçe’nin haberine nazaran; pay satışı Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Suudi iktisadını çağdaşlaştırma ve petrol bağımlılığından kurtarma planının bir kesimiydi.
Yeni sanayiler geliştirmek ve büyük projeler yapmak isteyen ülke, on milyarlarca dolara muhtaçlık duyuyor.
Aramco birinci açıklanan planda iki başka borsada 100 milyar dolarlık payını Riyad ve Londra üzere memleketler arası bir borsada halka açacaktı.
Fakat yabancı yatırımcıların iklim değişikliğine dair çekinceleri, siyasi riskler ve şirketin şeffaflıktan uzak olması nedeniyle planlar değiştirildi.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman
Uluslararası kurumların da şirket bedelini 1,7 trilyon olarak göstermesi üzerine Aramco New York ve Londra’daki pazarlama faaliyetlerini sonlandırmıştı.
Bunun akabinde Aramco paylarını Suudi yatırımcılara ve bölgedeki güçlü Arap müttefiklerine satmaya karar verdi.
Suudi bankaları pay almak isteyen vatandaşlarına ucuz kredi sağladı ve bunun için ülke genelinde reklam yaptı.
Fazla talep gören şirketin payları 8,53 dolar pahasında. Bu ay sonuna hakikat şirket paylarının ticaretinin başlamasıyla birlikte şirketin piyasa pahasının değişebileceği belirtiliyor.
Dünya petrol üretiminin yüzde 40’ını gerçekleştiren Suudi Arabistan ve Rusya ikilisi, son görüşmelerinde fiyatların yükselmesi için üretimi kısma kararı almıştı.
Petrol fiyatları yeni üretim teknikleri ve yavaşlayan global büyüme nedeniyle eski düzeylerinin altında seyrediyor.
ANALİZ: TEMEL ZORLUK BUNDAN SONRA
Sameer Hashmi, BBC Orta Doğu İktisat Muhabiri
Suudi Arabistan’ın dünyanın en kârlı şirketini halka açacağını duyurmasından üç yıl sonra bu maksat gerçekleşti.
Hissedarların ellerindeki payları satıp şirket bedelini düşürmemesi için 2024 yılına kadar büyük kâr hisseleri ödeneceği açıklandı.
Fakat analistler şirketin önündeki en büyük zorluğun, yatırımcı portföyünü genişletmek için milletlerarası bir borsada halka açılması durumunda yaşanacağını belirtiyor.
Şirketin bütün işleri petrol üzerine ve pek çok uzman bunu büyük bir risk olarak görüyor.
Ham petrol talebinin azalması şirketin uzun vadeli büyümesini zorlaştırabilir.
İklim krizi ve bölgesel riskler de yatırımcıları endişelendirebilecek başka faktörler ortasında yer alıyor.